ĐỪNG ĐỂ CÔNG VIỆC "HÚT CẠN" BẠN

Long Hoàng VTVTIMES
21 thg 10
6 phút đọc

Bạn có bao giờ cảm thấy ngày làm việc của mình như một trò chơi xếp hình mà các mảnh ghép không ăn khớp? Bạn không hề đơn độc. Rất nhiều người trong chúng ta đang giữ một vai trò hoặc một sự nghiệp ban đầu hứa hẹn sự viên mãn, nhưng giờ đây lại trở nên kiệt sức và mất đi nhiệt huyết. Sự đứt gãy giữa kỳ vọng và thực tế tại nơi làm việc là gốc rễ của sự bất mãn nghề nghiệp phổ biến.

Đối với nam giới, công việc thường gắn liền với bản sắc cá nhân và giá trị tự thân. Việc cảm thấy mắc kẹt hay bất mãn không chỉ ảnh hưởng đến năng suất mà còn làm lung lay cảm giác về mục đích sống. Bài viết này, dựa trên những nguyên tắc từ "Trị liệu Công việc - Job Therapy", sẽ cung cấp các giải pháp thực tế để bạn không chỉ đáp ứng mà còn vượt xa mong đợi của chính mình về một sự nghiệp ý nghĩa.

I. Bệnh Dịch Bất Mãn: Tại Sao Lương Cao Chưa Chắc Đã Là Giải Pháp

Các báo cáo chỉ ra rằng, phần lớn mọi người cảm thấy xa lánh về mặt cảm xúc trong công việc, và gần một phần năm thì hoàn toàn khốn khổ. Khi đối diện với sự bất mãn này, phản ứng đầu tiên của chúng ta thường là tìm kiếm các giải pháp mang tính cấu trúc: thương lượng lương mới, làm việc từ xa, hoặc thậm chí là đổi việc.

Sai lầm phổ biến: Những giải pháp này chỉ là biện pháp tạm thời. Chúng giống như việc tin rằng "một ngôi nhà lớn hơn sẽ hàn gắn một cuộc hôn nhân rạn nứt."
Giải pháp thực sự đòi hỏi: Chúng ta cần áp dụng cách tiếp cận tương tự như "trị liệu mối quan hệ." Hãy thừa nhận và xử lý những cảm xúc phức tạp xung quanh sự nghiệp (những cảm xúc lẫn lộn, sự gắn kết lúc lên lúc xuống, cảm giác yêu ghét công việc).

Để bắt đầu, hãy tìm kiếm các dấu hiệu của sự hỗn loạn cảm xúc: những cảm xúc lẫn lộn về công việc hoặc những đợt nhiệt huyết bất chợt che đậy các vấn đề sâu xa hơn. Việc đào sâu vào những tín hiệu cảm xúc này có thể biến một công việc đơn thuần thành một nguồn phát triển cá nhân và thỏa mãn trọn vẹn.

II. Công Việc Là Một Phần Quan Trọng Trong Bản Sắc Của Bạn

Nếu bạn cảm thấy công việc chứa đầy cảm xúc hỗn độn, hãy hiểu rằng đó là điều hoàn toàn bình thường. Đối với nam giới, vai trò nghề nghiệp thường chiếm một phần lớn trong định nghĩa về bản thân.

Nhận diện Identity Crisis (Khủng hoảng Bản sắc): Công việc không chỉ là nơi bạn đến; nó là một thành phần quan trọng của con người bạn. Bất chấp quan niệm rằng cá nhân và nghề nghiệp nên tách biệt, thực tế là hầu hết chúng ta dành nhiều thời gian ở nơi làm việc hơn ở nhà, biến nó thành khía cạnh nhận dạng chủ đạo.
Sự khác biệt giữa Kỳ vọng và Thực tế: Sự bất mãn thường phát sinh từ sự chênh lệch cơ bản giữa những gì bạn mong đợi (ví dụ: công việc sáng tạo, có tác động lớn) và thực tế hàng ngày của vai trò đó (ví dụ: họp hành, báo cáo, thủ tục hành chính).

Chìa khóa: Việc giải quyết sự bất mãn không chỉ là thay đổi chức năng công việc, mà là cách tiếp cận chu đáo để hiểu nhu cầu tâm lý và cảm xúc của bạn liên quan đến công việc. Cảm giác yêu ghét công việc không phải là dấu hiệu đỏ để chạy trốn, mà là điểm khởi đầu cho một cuộc điều tra sâu hơn.

III. Làm Thế Nào Để Công Việc Hỗ Trợ Mục Tiêu Của Bạn

Cảm thấy bị quá tải và dàn trải là tình trạng phổ biến dẫn đến kiệt sức (burnout). Bạn đang ôm đồm quá nhiều vai trò phụ, dẫn đến công việc chỉ đạt tiêu chuẩn tối thiểu thay vì vượt quá mong đợi cá nhân.

Đánh giá lại công việc phụ: Hãy tự hỏi: Những nhiệm vụ bổ sung mà bạn tự nguyện đảm nhận có thực sự đóng góp vào sự phát triển nghề nghiệp của bạn, hay chỉ là gánh nặng? Liệu những nỗ lực này có được công nhận trong các cuộc thảo luận về thăng tiến?
Tìm kiếm Phản hồi Chiến lược: Đừng ngại chủ động tiếp cận sếp hoặc một lãnh đạo khác trong tổ chức để làm rõ. Hỏi những câu hỏi cụ thể như:
“Những đóng góp bổ sung của tôi có được xem xét trong các quyết định thăng chức không?”
“Tôi cần làm gì để nỗ lực của mình phù hợp hơn với các mục tiêu giúp tôi thăng tiến?”
Mục đích của việc thu thập phản hồi không phải là để nhận lời khen ngợi mà là để xác định các bước hành động có thể đo lường mang lại kết quả hữu hình. Hãy nhớ, mấu chốt không phải là làm nhiều hơn, mà là làm nhiều hơn những gì có lợi về mặt chiến lược cho sự phát triển nghề nghiệp của bạn.

IV. Đánh Bại Căng Thẳng Bằng Cách Xác Định Nguyên Nhân Gốc

Phần lớn chúng ta thường đoán sai về nguồn gốc gây ra căng thẳng. Một nghiên cứu cho thấy mọi người chỉ đoán chính xác các yếu tố gây căng thẳng hàng ngày khoảng một nửa thời gian. Chúng ta chuẩn bị cho các yếu tố lớn nhưng lại bỏ qua các yếu tố nhỏ, bất ngờ (như cuộc họp đột xuất hay sự cố giao thông).

Chiến lược Kiểm soát Căng thẳng:

Theo dõi Trigger: Bắt đầu ghi chép các yếu tố gây căng thẳng hàng ngày. Ghi lại các yếu tố dự đoán vào buổi sáng và các yếu tố thực tế vào buổi tối.
Nhận diện Mô hình: Bằng cách này, bạn sẽ thấy được những phần nào của công việc luôn gây căng thẳng hơn dự kiến và những vấn đề nào bạn đang bỏ qua.
Hỗ trợ Quyết định Nghề nghiệp: Việc hiểu rõ nguyên nhân gây căng thẳng giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn. Kết hợp việc lập danh sách ưu và nhược điểm với một bài tập đơn giản như "Ba Điều Tốt": viết ra ba điều diễn ra tốt đẹp hôm nay và giải thích tại sao chúng lại tốt.

V. Chuyển Đổi Sự Nghiệp Cần Lên Kế Hoạch Chu Đáo

Cảm thấy bế tắc có thể thúc đẩy những thay đổi đột ngột. Tuy nhiên, sự chuyển đổi thành công đòi hỏi sự cân bằng giữa cảm xúc và tư duy logic.

Phân tích Kỹ năng Nội tại: Thay vì tìm kiếm điều gì đó hoàn toàn mới, hãy tập trung vào việc áp dụng thế mạnh hiện có của bạn trong môi trường mới. Xác định:
• Bạn làm tốt nhất điều gì?
• Bạn áp dụng những kỹ năng đó như thế nào?
• Trong bối cảnh nào chúng mang lại hiệu quả cao nhất?
Nghiên cứu Thực tế (Field Research): Tham gia mạng lưới (networking) và đặt câu hỏi cho những người đang làm các vai trò mà bạn quan tâm. Mục tiêu là khám phá "chương trình giảng dạy ẩn" (hidden curriculum) của công việc—những khía cạnh không rõ ràng (ví dụ: nhiệm vụ hành chính) cho đến khi bạn thực sự bắt đầu.
Tiến hành từng bước nhỏ: Không cần phải hành động đột ngột. Hãy coi việc khám phá các hướng đi mới như "hẹn hò" với các bản sắc nghề nghiệp khác nhau—bạn khám phá các lựa chọn mới mà vẫn giữ được sự an toàn của công việc hiện tại.

Tư liệu: Job Therapy - Tessa West

Hành trình của bạn bắt đầu từ đây

Việc giải quyết sự bất mãn trong công việc đòi hỏi bạn phải trở nên thành thạo hơn trong việc điều chỉnh cảm xúc và khớp nối bản sắc cá nhân với bản sắc nghề nghiệp. Hãy sử dụng sự tự vấn tâm lý, theo dõi căng thẳng và lập kế hoạch chiến lược để tạo ra một con đường sự nghiệp không chỉ bền vững mà còn sâu sắc thỏa mãn.